[11] Ekspertyza

Ekspertyza w formacie pdf

dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec
Wrocław, 13.04.09

Opis szkody wyrządzonej populacji pachnicy dębowej
w drzewostanie wzdłuż drogi 439 Żmigród-Radziądz, oddziały 204-208 i 211
grudzień 2008 r.

Metodyka

1. 1. Zarejestrowano pozycje z wykorzystaniem GPS i pomierzono średnice ok. 20 drzew zlokalizowanych wzdłuż drogi, spełniających jedno z następujących kryteriów prawdopodobnego stanowiska pachnicy:
   
   1. Występuje stanowisko pachnicy dębowej, rozpoznawane po odchodach w próchnie (foto 4).
   2. Pierśnica drzewa stojącego lub obalonego jest większa niż 120 cm.
   3. Średnica pieńka jest większa, niż 100 cm.
2. Wysokość pomierzono na kilku reprezentatywnych dla drzewostanu drzewach i mieściła się ona w przedziale 25-30 m.
3. Policzono wszystkie wycięte drzewa w pasie kilkunastu metrów po obu stronach drogi.
4. Określono występowanie pachnicy dębowej oznaczając znalezione odchody.
5. Określenie występowania kozioroga dębosza było możliwe w przypadku nielicznych niewywiezionych jeszcze kłód.

Stwierdzono:

1. 1. Wycięcie około 266 drzew różnej grubości w pasie kilkunastu metrów po obu stronach drogi. Niemal wszystkie pniaki wskazywały na dobry stan zdrowotny drzew. Wszystkie zmierzone wycięte duże drzewa to dęby. Wszystkie pniaki znajdują się poza pasem drogowym, na gruncie Lasów Państwowych. Wg nctwa 170 wyciętych drzew to dęby.
2. Obecność dwóch drzew ze stanowiskiem pachnicy dębowej, zarejestrowanych podczas inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 2006-2007 przez Grzegorza Bobrowicza i zawartych w danych inwentaryzacji przyrodniczej LP (drzewa 01 i 22, foto 1 i 2).Występowanie 7 (siedmiu) innych, do tej pory nieodkrytych stanowisk pachnicy (foto 3, 4, 6), z czego:
   1.  4 na drzewach stojących (05, 06, 09, 16 – martwe)
   2. 3 na drzewach świeżo wyciętych (02 – kłoda pozostawiona, 10, 15) Drzewa 15 i 16 miały wymiary mniejsze niż założone minimalne dla prawdopodobnego występowania pachnicy.
3. Stare żery kozioroga dębosza na drzewach 02 i 10, występowanie tego owada na innych wyciętych drzewach nie było możliwe do stwierdzenia z powodu ich usunięcia.

Szkic orientacyjny

Legenda:
Chorągiewka: stanowisko pachnicy - drzewo stojące
Kółko z kreską: stanowisko pachnicy – drzewo ścięte
Kółko: drzewo ścięte, pniak o średnicy > 120 cm
Drzewko pojedyńcze – drzewo żywe o d1,3> 100 cm
Drzewko podwójne – seria cieńszych drzew (przykładowo)

Podsumowanie obserwacji

1. Stwierdzono zniszczenie siedliska pachnicy dębowej przez wycięcie trzech stanowisk (na obszarze siedliskowym Natura 2000). Ponadto wycięcie dużej liczby młodszych drzew rosnących wzdłuż drogi uszczupliło znacznie przyszłą bazę populacji pachnicy.
2. Zarejestrowano dalsze cztery nieznane do tej pory stanowiska pachnicy w drzewach stojących, w tym jednym martwym. Stwierdzono występowanie pachnicy w dojrzałych dębach o mniejszych rozmiarach, niż przyjęte roboczo jako kryterium występowania (średnica pieńka>120 lub d1,3>100 cm)
3. Stwierdzono dewastację wartości krajobrazowych – spektakularnej alei stanowiącej bramę wjazdową do obszarów Natura 2000 „Ostoja nad Baryczą” i „Dolina Baryczy”, Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy i Rezerwatu „Stawy Milickie”.
4. Usunięcie znacznej liczby dziuplastych drzew uszczupliło schronienia nietoperzy i lęgowiska ptaków.
5. Wycięcie ćwierci tysiąca zdrowych drzew było działaniem niewspółmiernym do podanej przez Nadleśnictwo przyczyny – upadku suchego drzewa na przejeżdżający samochód.

Zalecenia

1. Wszelkie cięcia prowadzone w podobnych drzewostanach – dojrzałych dębowych, ze stanowiskami pachnicy dębowej na ich terenie lub w najbliższej okolicy, powinny być poprzedzane szczegółową inwentaryzacją pod kątem występowania tego gatunku. Inwentaryzator powinien być wyposażony w drabinę dla umożliwienia sprawdzenia dziupli, gdyż z ziemi wiele stanowisk jest nie do wykrycia. Należy sprawdzać wszystkie drzewa, w których mogą występować dziuple, nie tylko te najgrubsze.
2. Wycinki drzew motywowane poprawą bezpieczeństwa ruchu na drogach powinny być poprzedzone inwentaryzacją przyrodniczą, a wybór drzew do wycięcia lub okrzesania dokonany w porozumieniu z przyrodnikami. Cięcia takie muszą być prowadzone rozważnie i obejmować tylko te drzewa, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu. W przypadku zagrożenia ze strony konarów należy zabieg ograniczyć do okrzesania spróchniałych gałęzi.
3. Powyższe uwagi w szczególności dotyczą odcinka drogi 439 Radziądz-Niezgoda (na terenie rezerwatu przyrody) oraz innych dróg na terenie obszaru Natura 2000 „Ostoja nad Baryczą”.
4. Kłodę nr 02 zawierającą stanowisko pachnicy koniecznie pozostawić do całkowitego rozkładu.
5. Martwe drzewo nr 16 zostawić do całkowitego rozkładu.
6. Przyciąć suche gałęzie sięgające nad drogę w drzewach nr 09 i 13, aby uniknąć wypadku podobnego to tego, który stał się pretekstem do cięć.