Raport Strażnicy Natury 2009...

Rok funkcjonowania programu – pierwszego takiego w Polsce i jednego z niewielu w Europie, przyniósł rezultaty nieco zaskakujące, zarówno dla jego twórców jak i tych, którzy mieli okazję zapoznać się z konsekwencjami szkód w środowisku poczynionych. Najczęściej zgłaszanym typem szkód było zaorywanie łąk przez indywidualnych gospodarzy, w rzadkich wypadkach przez większych inwestorów, dla których produkcja rolna jest dodatkowym źródłem dochodu.

W opracowaniu "Strażnicy Natury 2009 - raport z monitoringu naruszeń siedlisk i gatunków Natura 2000" omawiamy wyniki i przebieg wybranych, dotychczas podjętych, interwencji.

02 lutego 2010

Od stycznia 2009 roku, w ramach projektu angażującego organizacje pozarządowe i wolontariuszy w społeczny monitoring naruszeń prawa, gromadzone są informacje o przypadkach zagrożeń i zniszczeń spowodowanych w populacjach i siedliskach Natura 2000 na obszarze 4 województw. Najpoważniejsze z nich weryfikowane były następnie w terenie (przygotowano opinie o zniszczeniu) oraz konsultowane z ekspertem przyrodniczym. W uzasadnionych wypadkach podjęto działania interwencyjne.

W załączonym raporcie omówiono przykładowe przebiegi interwencji, które mamy nadzieję przybliżą Państwu praktyczne aspekty związane z ochrona siedlisk i gatunków Natura 2000 oraz pozwolą uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.

Z prowadzonych rozmów, wizji lokalnych i konsultacji w ramach programu „Strażnicy Natury 2000…” wynieśliśmy cztery podstawowe wnioski:

  1. Wiele z procedur, które stwarzają zagrożenie dla środowiska przyrodniczego nie wymagają stwierdzenia potencjalnie szkodliwego oddziaływania na środowisko przyrodnicze, a ewidentnie mogą i powodują pogorszenie stanu ochrony siedlisk lub gatunków.
  2. Ważną przeszkodą w planowaniu przestrzennym z uwzględnieniem wymogów ochrony przyrody, jest brak szczegółowej informacji o środowisku, a dostępne materiały charakteryzują się wysokim stopniem ogólności.
  3. Jakość ocen oddziaływania na środowisko lub też ocen „habitatowych” jest w wielu wypadkach niska, a odpowiedzialność autorów za błędnie sformułowane wnioski – żadna. Całość odpowiedzialności za szkody w środowisku w świetle prawa krajowego ponosi Inwestor, co może powodować, że nawet decyzja wydana zgodnie z prawem skutkuje dla niego znaczącymi konsekwencjami.
  4. Duże przedsięwzięcia i inwestycje podlegają uważnej kontroli i szkody czynione przez nie w środowisku są w chwili obecnej mniejsze, niż skumulowany i połączony efekt drobnych, pozornie nieznaczących szkód, jakich dokonujemy każdego niemal dnia na niewielkich jednostkowo powierzchniach łąk, cieków, bagien i śródpolnych zarośli.

Raport "Strażnicy Natury 2009..."

stopka